درمان کانال ریشه در عمل دندانپزشکی امروز بسیار رایج است. درمان کانال ریشه یک گزینه فوق العاده برای نجات دادن دندان و درمان بسیار معتبری است در مواردی است که عصب دندان دچار تغییرات غیر قابل برگشت شده و از بین رفته است. بافت نکروزه مرده در داخل دندان می‌ماند و باید برداشته شود. سپس درمان ریشه بهترین گزینه برای نجات دندان است. پالپ دندان به چند دلیل می‌تواند از بین برود ازجمله: ضربه، پوسیدگی دندانی درمان نشده، وجود پرشدگی‌های بزرگ قدیمی که باعث ضعیف شدن دندان و وجود شکستگی می‌شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، عصب درون حفره کانال ریشه به بافت نکروزان یا “مرده” تبدیل می‌شود و یک بیوفیلم از باکتری‌ها وارد فضای کانال ریشه می‌شود.
در بسیاری از موارد، عمل کانال ریشه بهترین گزینه درمانی برای نیازهای بیمار است. هنگامی که دهان خود را به یک متخصص اندودنتیست باتجربه سپرده اید، متخصص در انجام عمل‌های سنتی مربوط به کانال ریشه و درمان‌های جایگزین آن‌ها متخصص است. با این حال، ممکن است یک فرد بخواهد بداند که آیا به جز این روش، می‌تواند از روش‌های درمانی دیگر نیز استفاده کند یا خیر.
هدف درمان کانال ریشه
هدف از درمان کانال ریشه، از بین بردن بافت نکروزه و باکتری‌های موجود در فضای کانال ریشه و مهر و موم و بستن فضای خالی است بنابراین هیچ باکتری نمی‌تواند به داخل این فضا راه یابد یا دوباره وارد فضای کانال شود. هنگامی که بافت پالپ دندان بیمار و مرده از کانال ریشه خارج شد، ضد عفونی با محلول‌های ضد میکروبی و ضد عفونی کننده انجام می‌شود. شکل دهی کانال‌ها برای دریافت ماده پر کننده استریل با ابزار دستی یا دوار انجام می‌شود. کانال‌ها شسته و تمیز می‌شوند تا بافت مرده در این فضا از بین برود و سپس معمولاً با یک ماده استریل گوتاپرکا که کانال ریشه را مهر و موم می‌کند، پر می‌شود. هدف مهم دستیابی به مهر و موم آپیکالی عالی است که از انتقال باکتری‌ها از طریق کانال ریشه به استخوان اطراف جلوگیری می‌کند. مهر و موم آپیکال ناکافی، چه با کم پر کردن و چه با استفاده بیش از حد از کانال، خطرات بیشتری برای بقای دندان دارد و احتمال عفونت مجدد را افزایش می‌دهد. در صورت بروز مجدد عفونت، درمان مجدد کانال ریشه معمولاً توصیه می‌شود.
درک این موضوع که درمان کانال ریشه دارای عوارضی است
با این وجود عوارض رایجی در این فرآیند وجود دارد زیرا حذف 100٪ همه باکتری‌ها به راحتی غیرممکن است. حفره کانال ریشه که عصب دندان، بافت لنفاوی و خون را در خود جای داده است یک لوله مستقیم نیست. این حفره یک ساختار تشریحی بسیار پیچیده در داخل دندان با شاخه‌ها و کانال‌های کمکی زیادی است که باعث می‌شود روش درمان کانال ریشه خیلی ساده هم نباشد. عوارض دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند درمان موفقیت آمیز کانال ریشه را با مشکل روبرو کند مانند ریشه‌های خمیده، کانال‌های جانبی یا کناری و کلسیفیکاسیون داخل کانال‌ها. بنابراین حتی ریشه درمان شده دندان با روش عصب کشی نیز به دلیل عفونت ثانویه ناشی از انتقال مجدد یا باکتری‌های باقیمانده در سیستم کانال، می‌تواند مجدداً آلوده شود. باکتری‌ها می‌توانند برای فضای استخوان و رباط‌های اطراف سمی و مضر شوند و منجر به آبسه شوند. شرایط پیچیده این است که بسیاری از باکتری‌ها در طول درمان ریشه در برابر درمان ضد میکروبی مقاوم هستند و می‌توانند سالها در سیستم کانال و خارج از دندان باقی بمانند. عاج دندان اطراف ساختار کانال ریشه از توبول های عاجی تشکیل شده است که از کانال ریشه به سمت خارج جهت دار هستند. باکتری‌ها می‌توانند وارد این فضاها شوند و در آنجا پنهان شوند و در برابر تلاش برای از بین بردن آن‌ها مقاوم هستند.
درمان ریشه یک راه حل عالی برای نجات دندان مرده است اما در وهله اول روش جلوگیری از مرگ دندان چیست؟
آیا درمان دیگری به جای عصب کشی وجود دارد؟
در پایان، اگرچه درمان کانال ریشه یک راه حل عالی برای نجات دندان مرده است، اما در وهله اول از چه روشی برای جلوگیری از مرگ دندان استفاده می‌شود؟ تعدادی از گزینه‌ها برای جلوگیری از از بین رفتن عمر دندان وجود دارد مانند روش کپینگ پالپ. اگرچه داخل دندان را نمی‌بینیم، سرنخ‌های بالینی زیادی وجود دارد که دندانپزشک می‌تواند در هنگام معاینه از دندان بیمار به آن‌ها پی ببرد. ارزیابی دقیق بالینی، درک عمیق از پاتوفیزیولوژی دندان و توانایی مشاهده علائم ضربه، وجود پرکننده‌ها و تاج‌های نامناسب دندان و حاشیه‌های سایش و باز شدن و خطوط ترک به تشخیص و توانایی جلوگیری از شروع درد دندان که معمولاً سیگنال می‌دهد، کمک می‌کند. که “قطار از ایستگاه خارج شده است” و دندان در حال مرگ است. علائم درد دندان در مراحل بعدی روند تخریب دندان ایجاد می‌شود. این فرآیند ممکن است سالها طول بکشد تا دندان از بین برود و علامت دار شود. مراقبت دقیق از دندان آسیب پذیر بهترین راه حل برای افزودن به طول عمر دندان است. به طور خلاصه، دندان‌های ریشه دار چالش‌های مختلفی را ارائه می‌دهند، بنابراین بهتر است در وهله اول از استفاده از آن‌ها جلوگیری شود. در مواردی که دندان هنوز حیاتی است اما عصب در معرض خطر قرار گرفته و یا در معرض خطر قرار دارد، گزینه‌های دیگری برای درمان کانال ریشه وجود دارد. در آن زمان هنوز لازم نیست که زندگی یا عصب دندان از بین برود، اما با احتیاط کار کرده و از حمله باکتری محافظت می‌شود. در آن موارد، با ترمیم محافظتی، درمان حداقل تهاجمی کلاهک پالپ امکان پذیر است. دهان با داشتن یک فرصت مناسب و ایجاد یک محیط شفابخشی توانایی فوق العاده ای برای بهبودی دارد. دندانپزشکان ابتدا تشخیص دقیق حیات دندان را انجام می‌دهند و شانس بقای طولانی مدت دندان را ارزیابی می‌کنند.
استفاده از پاکسازی عمیق به عنوان گزینه دیگر و جایگزین برای درمان کانال ریشه
بسته به شدت آسیب به دندان، ممکن است شما کاندیدای مناسبی برای استفاده از درمان کانال ریشه باشید که یک روش درمانی سنتی کانال ریشه نیست. روش GentleWave® یکی از پیشرفته ترین روش‌های تمیز کردن عمیق است که می‌تواند به مناطقی برسد که روش‌های معمول درمان کانال ریشه نمی‌توانند به همان اندازه موثر برسند. در این روش از امواج صوتی و پویایی سیال استفاده می‌شود. اغلب این درمان یک درمان یک جلسه ای است. برای برخی از بیماران، این روش یک گزینه بسیار موثر برای درمان کانال ریشه است.
اوزون درمانی
به بیان ساده، این یک روش جامع برای درمان انواع بیماری‌های دندانی است. اوزون از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است که به هم متصل شده اند، به این معنی که در واقع می‌تواند ارگانیسم‌هایی را که باعث بسیاری از بیماری‌های دندانی می‌شوند، از بین ببرد.
این روش ضد باکتری، ضد ویروس و ضد قارچ است. اوزون درمانی در کمک به بدن شما در مبارزه با مواردی مانند باکتری، قارچ، پروتوزوآ، ویروس‌ها و مخمر موثر است. در حالی که این نوع درمان برای مدتی وجود داشته است، اما اکنون به دنیای دندانپزشکی راه یافته است.
هنگام مواجهه با حساسیت شدید لثه و کانال ریشه آلوده، ازن درمانی می‌تواند به حساسیت زدایی لثه و ریشه کمک کند. پس از برطرف شدن پوسیدگی اولیه در دهان، دندانپزشک متخصص شما قبل از اتمام پر کردن می‌تواند ناحیه را با اوزون درمانی درمان کند. این کار تضمین می‌کند که هیچ پوسیدگی به عصب دندان شما نمی‌رسد و بعداً نیاز به درمان مجدد کانال ریشه را از بین می‌برد.
جایگزین‌های جراحی برای درمان کانال ریشه
در بعضی موارد، درمان کانال ریشه برای نجات دندان کافی نیست. گاهی اوقات جراحی ریشه بهترین گزینه است. جراحی می‌تواند در مواردی که آناتومی کانال بیمار پیچیده است و کانال‌های کوچکی وجود دارد که در اشعه ایکس به وضوح نشان داده نمی‌شوند، نتیجه بهتری داشته باشد. جراحی فرصتی را برای درمان آسیب دیدگی استخوان و ریشه فراهم می‌کند.
آپیکواکتومی یک روش خاص است که به احتمال زیاد به عنوان یک گزینه تهاجمی تر برای کانال ریشه دیده می‌شود. در طی این عمل، متخصص برشی در بافت لثه ایجاد می‌کند تا استخوان و بافت اطراف آن در معرض دید قرار گیرد. آن‌ها بافت آسیب دیده را از بین می‌برند و با استفاده از پر کردن انتهای ریشه، منطقه را دوباره پر می‌کنند و سپس دوباره آب بندی می‌کنند. پر کردن ریشه مخصوصا به جلوگیری از عفونت مجدد کمک می‌کند. استخوان به طور طبیعی در اطراف ریشه بهبود می‌یابد.
در حالی که آپیکواکتومی لیستی از گزینه‌های جایگزین کانال ریشه ایجاد می‌کند، توجه به این نکته ضروری است که وقتی کانال ریشه نیاز به درمان اضافی دارد، این روش در واقع جایگزینی برای استخراج و کشیدن دندان است.
سرانجام، گزینه نهایی کشیدن دندان است. دندانپزشکان تلاش می‌کنند تا دندان‌های طبیعی را هر زمان ممکن حفظ کنند. عصب کشی دندان اغلب بهترین جایگزین برای کشیدن دندان است و بیماران به طور معمول خوشحالند که بعد از یک دوره کوتاه درمانی، درمان کانال ریشه را انتخاب کردند. آن‌ها بدون درد و عفونت که قبلاً متحمل شده بودند از دندان طبیعی خود لذت می‌برند.
کاشت دندان
بسیاری از دندانپزشکان توصیه می‌کنند بیماران به جای درمان کانال ریشه و عصب کشی دندان، ایمپلنت دندانی انجام دهند، خصوصاً اگر دندان یا دندان‌های مورد نظر به شدت آسیب دیده باشد. این روش می‌تواند به بسیاری از افراد کمک کند که بعداً وقتی درمان کانال ریشه قادر به نجات دندان طبیعی نبود، مجبور به انجام مراحل اضافی نشوند.
کاشت دندان یکی از روش‌هایی است که می‌تواند از آسیب دندان مراقبت کند. دندانپزشک به راحتی دندان آسیب دیده را بیرون می‌کشد و یک ریشه دندان مصنوعی یا ایمپلنت دندان جایگزین می‌کند.
دو نوع کاشت دندان موجود است:
- تیتانیوم
- ایمپلنت‌های غیر فلزی زیرکونیا
تیتانیوم یک ایمپلنت دندان خاکستری بر پایه فلز است. تیتانیوم سالها روش استاندارد طلایی برای ایمپلنت دندان بوده است، اما تحقیقات نشان داده است که تیتانیوم به آرامی در سیستم‌های بیولوژیکی دچار خوردگی می‌شود و می‌تواند برای کسانی که به فلزات حساسیت دارند مشکل ایجاد کند. خوردگی و شکستگی همچنین می‌تواند با گذشت زمان با ایمپلنت‌های تیتانیوم ایجاد شود.
زیرکونیا ایمپلنت‌های دندانی مبتنی بر سرامیک هستند. آن‌ها هیچ فلزی ندارند که خطر واکنش آلرژیک را بسیار کاهش می‌دهد. ایمپلنت زیرکونیا خوردگی ندارد و هم رنگ دندان‌های طبیعی است. تحقیقات نشان داده است که تیتانیوم در سیستم‌های بیولوژیکی دچار خوردگی می‌شود و می‌تواند علت ایجاد حساسیت، ناراحتی، مسائل ایمنی و از بین رفتن ایمپلنت باشد. در حالی که بسیاری از مردم بر این باورند که شکستن سرامیک بسیار راحت تر است، اما طی سالیان گذشته، صنعت دندانپزشکی توانسته است سرامیک را به گونه ای تقویت کند که باعث دوام بسیار بالا شود. این امر باعث شده است که ایمپلنت‌های دندانی زیرکونیا بتوانند مادام العمر باشند.
وقتی افراد تصمیم می‌گیرند که به جای دندان‌های آسیب دیده خود ایمپلنت دندان بگذارند، معمولاً دیگر نگران برخورد دوباره با آن دندان‌های خاص نیستند. بر خلاف کانال‌های ریشه، ایمپلنت‌های دندانی حفره ایجاد نمی‌کنند و باعث آبسه نمی‌شوند. این امر باعث راحتی بسیاری از افراد می‌شود زیرا آن‌ها نمی‌خواهند به انجام اقدامات دندانپزشکی ادامه دهند زیرا روش‌های قبلی در درمان کل مشکل بی اثر بودند.
کدام روش بهتر است؟
با دندانپزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی صحبت کنید. در بسیاری از موارد، مراجعه به یک متخصص به شما امکان دسترسی به جدیدترین و موثرترین گزینه‌های درمانی را می‌دهد.
یک متخصص اندودنتیست می‌تواند تشخیص دهد که کدام گزینه درمانی برای نیازهای شما مناسب تر است. به خاطر داشته باشید که در برخی موارد، روش‌های مدرن تر کانال ریشه ممکن است بهترین گزینه باشد.
