ممکن است اکنون یا در آینده نزدیک شما به تعویض روکش دندان نیاز داشته باشید. روکش دندان یک پوسته نازک و محافظت کننده است که با هدف افزایش طول عمر دندان طراحی و ساخته شده است. روکش به خوبی روی سطح باقی مانده دندانی که آماده شده از قرار می‌گیرد و علاوه بر افزایش قدرت دندان به حفظ شکل طبیعی آن کمک میکند. گاهی اوقات از روکش تحت عنوان کلاهک یاد میشود. روکش میتواند به اصلاح ظاهر دندانی که دچار شکستگی شده است کمک کند و از دندان محافظت کند. روکش همچنین به خوبی از دندانی که به علت پوسیدگی یا وجود فیلینگ بسیار بزرگ ضعیف شده است محافظت میکند. اما روکش ممکن است با گذر زمان دچار تغییر رنگ شود و دیگر با دندان شام مطابقت نداشته باشد زیرا خط لثه و ساختارهای اطراف دندان عقب رفته اند. به این ترتیب اگر شما به سفید کردن دندان خود پرداخته اید روکشی که دچار تغییر رنگ شده است بیشتر جلب توجه خواهد کرد. از آنجا که فرایند سفید کردن دندان تاثیری بر روکش ندارد ممکن است تفاوت رنگ بین دندان و روکش جلب توجه کند به همین دلیل شما به تعویض روکش نیاز خواهید داشت تا این مشکل از بین برود.
مشکلات شایع مرتبط با روکش دندان
پس از اینکه دندان پزشکی اقدام به نصب روکش روی دندان شما نمود هر اقدامی که به افزایش طول عمر آن کمک کند را انجام خواهد داد و نکات ضروری را گوشزد میکند. اما معمولاً طول عمر روکش حدود ۵ تا ۱۵ سال است و احتمال به وجود آمدن عوارض جانبی متعدد را به دنبال دارد.
- برخی از مشکلات شایع مرتبط با روکش دندانی عبارت است از درمان کانال ریشه. یکی از دلایلی که برای انجام این روش وجود دارد این است که روکش روی سطح دندانی که آسیب دیده است نصب میشود و اشکال مختلف میتواند احتمال به وجود آمدن مشکلات بعدی را افزایش دهد. دندان پزشک با معاینه سلامت دندان‌های شما و انجام چنین مشکلاتی پیشگیری میکند تا شما دچار عوارض جدی نشوید.
- همیشه احتمال شکستگی یا لب پر شدگی در روکش دندان به علت تحلیل رفتگی و استفاده روزمره یا خوردن مواد غذایی سفت و حتی دندان قروچه وجود دارد.
- در صورتی که سیمان مورد استفاده برای چسباندن روکش دندان از بین رفته باشد احتمال لق شدگی روکش افزایش خواهد یافت.
- اگرچه ترکیبات فلزی یا سرامیکی مورد استفاده برای تهیه روکش در برابر پوسیدگی مقاوم هستند دندان طبیعی شما فاقد چنین مقاومتی می‌باشد. همیشه احتمال وجود باکتری و پوسیدگی دندان وجود دارد.
- ورزشکار بودن ورزش کردن یا تصادفات خودرویی و تصادف با موتور سیکلت میتواند باعث آسیب دیدگی روکش شود.
علائمی که نشان دهنده ضروری بودن تعویض روکش است
اگرچه روکش دندانی به طور متوسط بین ۱۰ تا ۱۵ سال ماندگاری دارد همه روکش‌ها شبیه یکدیگر نیستند و ممکن است پس از مدتی به تعویض یا ترمیم نیاز داشته باشند. دندان پزشک میتواند به معاینه دهان و روکش دندان شما بپردازد و به این نتیجه برسد که آیا شما به تعویض روکش نیاز دارید یا خیر. در صورت بروز مشکلات زیر شما باید به دندان پزشک مراجعه کنید تا به تعویض روکش بپردازد.
در صورتی که خط لثه عقب رفته است
از آنجایی که باکتری‌ها میتوانند در اطراف دندان و روکش تجمع پیدا کنند و یک کلونی را به وجود بیاورند احتمال بروز بیماری لثه در شما افزایش خواهد یافت. اگرچه رعایت بهداشت و استفاده از دهانشویه آنتی باکتریال میتواند از بروز بیماری‌های لثه جلوگیری کند بهترین کار این است که در صورت مشاهده عقب رفتن خط لثه به دندان پزشک مراجعه کنید. عقب رفتن لثه یک علامت هشدار مبنی بر تعویض روکش یا قرار گرفتن نامناسب روکش روی دندان است.
در صورتی که دچار درد یا تورم شده‌اید
به محض آنکه شما دچار درد تورم یا التهاب در اطراف دندان و روکش خود شدید باید به دندان پزشک مراجعه نمایید. به عنوان مثال اگر شما در هنگام غذا خوردن دچار حساسیت یا درد بیشتری می‌شوید به احتمال زیاد روکش در قسمت‌های بالاتر دندان قرار گرفته است، دچار آسیب دیدگی شده است، قدیمی شده است یا به تعویض نیاز دارد.
در صورتی که شاهد تحلیل رفتگی روکش هستید
با گذر زمان ممکن است متوجه شوید که روکش دندان‌تان دچار تحلیل رفتگی شده است. این اختلال بیشتر در آن دسته از افرادی به وجود می‌‌آید که دندان قروچه می‌کنند. تحلیل رفتگی دندان معمولاً میتواند نشان دهنده بالا رفتن سن روکش باشد اما گاهی اوقات نشان دهنده مشکلات شدیدتر مانند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. شما باید به دندان پزشک مراجعه کنید تا به این نتیجه برسد که آیا تحلیل رفتگی دندان شما علت بیماری ایجاد شده است یا خیر و آیا به تعویض روکش نیاز دارید یا روکش دندان شما هنوز کارایی لازم را دارد.
در صورتی که روکش دچار اسیب دیدگی شده است
ممکن است روکش شما از فلزات مختلف یا سرامیک ساخته شده باشد و ترکیباتی که برای تولید روکش مورد استفاده قرار گرفته اند با گذر زمان آسیب ببینند و زیبایی خود را از دست بدهند. روکش‌هایی که از سرامیک ساخته شده اند و به فلز متصل هستند بیشتر دچار شکستگی یا لب پر شدگی خواهند شد. دندان پزشک پس از انجام معاینات اولیه میتواند به شما بگوید که آیا زمان تعویض روکش فرا رسیده است یا خیر البته در برخی موارد ترک خوردگی یا لب پر شدگی روکش شدید است و شما به تعویض کامل آن نیاز خواهید داشت.
روکش مانند گذشته زیبایی ندارد
در تعداد زیادی از موارد، زیبایی روکش اهمیت بسیار زیادی برای بیمار دارد. در آن دسته از بیمارانی که روکش سرامیکی به فلز متصل شده است یک خط تیره در امتداد دندان دیده میشود. اگر این مسئله باعث ناراحتی شما شده و تصور می‌‌کنید ظاهر نامطلوبی را ایجاد کرده است می‌توانید با مراجعه به دندان پزشک به تعویض روکش خود بپردازید.
در صورتی که ده سال از زمان نصب روکش شما می‌گذرد
در صورتی که شما دچار علائم فیزیکی آسیب دیدگی روکش نشده اید اما بیش از یک دهه از زمان نصب روکش گذشته است به تعویض آن نیاز خواهید داشت. طول عمر روکش به فاکتورهای متعددی از قبیل دندان قروچه کردن، عادات غذایی سالم و جنس مواد مورد استفاده در ساخت روکش بستگی دارد. تعداد زیادی از روکش‌های دندانی میتوانند طول عمر بیش از ۱۵ سال داشته باشند اما این گروه از روکش‌ها باید به طور منظم توسط دندان پزشک بررسی شوند تا در صورت نیاز بتوان آنها را به موقع تعویض کرد.
نحوه تعویض روکش دندان
همان گونه که قبلاً تحت درمان قرار گرفته و به احتمال زیاد این بار نیز به درمان کانال ریشه نیاز داشته باشید سپس پزشک به تعویض روکش جدید با روکش قدیمی خواهد پرداخت. درصورتی که فرایند تعویض به خوبی پیش نرود یا آنکه شما دچار فوبیای دندان هستید به احتمال زیاد تجربه نامطلوبی را خواهید داشت. اما نگران نباشید زیرا دندان پزشکان در عرصه بی حسی دندان کاملاً تخصص دارند و میتوانند یک تجربه خوب و بدون درد را به شما هدیه دهند. در صورتی که شما به شدت از دندان پزشک و هرگونه فرایندی که با دندان ارتباط دارد ترس دارید پزشک به شما داروی آرام بخش وریدی خواهد داد. پس از دریافت آرام بخش شما آرامش کامل خواهید داشت و دیگر نمی‌توانید روند درمان را به خاطر بیاورید.
در مواردی که شما از سوزن و تزریق وحشت دارید پزشک از یک ابزار کوچک که شبیه مداد است استفاده میکند تا به کمک آن بدون نیاز به سوزن داروی بی حسی را به ناحیه مورد نظر ارسال کنند. در جلسه مشاوره دندان پزشک با شما در خصوص نیازها و اهدافی که دارید صحبت خواهد کرد. در صورتی که شما قصد سفید کردن دندان خود را داشته باشید دندان پزشک قبل از نصب روکش به اصلاح رنگ دندان شما میپردازد تا با روکش مطابقت مناسبی داشته باشد.
جلسه تعویض روکش شبیه جلسه اولی است که روکش اصلی روی دندان شما نصب شده است. پس از بی حس کردن دندان و در صورت نیاز به تزریق داروی آرام بخش فرآیند درمان آغاز میشود. سپس دندان پزشک اقدام به خارج کردن روکش قدیمی می‌نماید و دندان را بررسی میکند و در صورتی که شما دچار پوسیدگی دندان شده باشید یا به فیلینگ نیاز داشته باشید دندان پزشک اقدامات لازم را انجام خواهد داد. در این مرحله دندان پزشک به طور کامل به بررسی حفره دهان میپردازد سپس قالب دهان و دندان را تهیه میکند و آن را به لابراتوار دندان پزشکی ارسال می‌نماید تا با توجه به شکل و رنگ دلخواه به ساخت روکش بپردازند. گاهی اوقات نیز پزشک به جای تهیه قالب دندان از اسکن کامپیوتری استفاده میکند. دندان پزشک به نصب یک روکش موقت روی دندان شما میپردازد سپس از شما می‌خواهد پس از آماده شدن روکش جدید به مطب او مراجعه کنید. تکنسین‌های باتجربه لابراتوار با توجه به قالب دندان یا اسکن و به کمک مواد مناسب از قبیل سرامیک یا رزین به تهیه و تولید یک روکش مناسب می‌‌پردازند تا از لحاظ زیبایی و استحکام با آنچه که شما انتظارش را دارید مطابقت خواهد داشت. با توجه به محل قرارگیری روکش، باید دارای قدرت و استحکام کافی باشد تا بتواند فشار متناوب حاصل از جویدن مواد غذایی را تحمل کند. پس از اتمام این مرحله شما باید برای جلسه نهایی به دندان پزشک مراجعه کنید تا مجدداً به بررسی روکش نصب شده بپردازد.
ترکیبات مورد استفاده
روکش و روکشی که برای جایگزین روکش قبلی مورد استفاده قرار می‌‌گیرند از مواد مختلفی ساخته خواهند شد. همیشه ترکیبات جدیدی برای ساخت روکش معرفی میشود که محبوب ترین آنها به شرح زیر می‌باشند:
- روکش پرسلینی که به فلز متصل شده است و تعداد زیادی از روکش‌های دندانی در این گروه قرار دارند. در این حالت از یک فلز ارزشمند یا معمولی به عنوان پایه استفاده میشود سپس سرامیک به صورت چندین لایه روی آن قرار داده خواهد شد.
- روکش پرسلینی به طور کامل از سرامیک ساخته میشود اما همانند روکش ترکیبی قوی نیست ولی ظاهری بسیار طبیعی دارد در نتیجه میتوان از آن برای دندان‌های ردیف جلو استفاده کرد.
- روکش تمام سرامیک یک نوع جدید روکش است که قدرت روکش ترکیبی و زیبایی روکش پرسلینی را دارد و میتوان از آن برای همه نقاط دهان استفاده کرد.
- روکش شیشه ای ظاهری بسیار طبیعی دارد و از آن برای دندان ردیف جلو و عقب استفاده میشود.
- روکش طلا قدیمی‌‌ترین نوع روکش محسوب میشود که به همراه سایر ترکیبات به منظور افزایش استحکام روکش‌های جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. روکش‌ها بسیار با دوام هستند و معمولاً به رنگ نقره ای یا طلایی وجود دارند.
چگونه میتوان از نیاز به ترمیم روکش جلوگیری کرد؟
اکنون این سوال مطرح میشود که چگونه میتوان از نیاز به تعویض روکش پیشگیری کرد؟ مراقبت از دندان و روکش برای افزایش طول عمر آنها اهمیت بسیار زیادی دارد. اگرچه دندانی که روکش روی آن نصب شده است به مراقبت چندانی نیاز ندارد استفاده از نخ دندان و مسواک زدن به طور منظم برای پیشگیری از بروز بیماری لثه و اختلالات دیگر و حفظ سلامت دندان و بافت‌های اطراف آن کاملا ضروری است. در صورتی که به وجود هر گونه مشکلی در روکش خود مشکوک شده اید سریع تر به پزشک مراجعه کنید تا امکان انجام اقدامات درمانی مورد نیاز و در مراحل اولیه و به موقع وجود داشته باشد.
