عمل عصب کشی دندان، دردناک به نظر می‌رسد. این عمل، شامل پاکسازی عمیق فضاهای داخلی دندان است که البته میتواند باعث تحریک لثه‌ها و اعصاب اطراف دندان شود. ناراحتی حاصل از این وضعیت، چندان غیرمنتظره نیست. آنچه که غیر منتظره است، دردی است که به مدت طولانی ادامه پیدا کند. اگر درباره پایین بودن آستانه درد خود نگران هستید، درباره تجویز گزینه‌های موجود برای خود با پزشک صحبت کنید. اگر درد شما بدتر شود، ممکن است برای رفع عفونت احتمالی، تجویز آنتی بیوتیک برای شما ضرورت داشته باشد.
عصب کشی چگونه انجام می‌شود؟
عمل عصب کشی معمولاً توسط اندودنتیست (پزشکی که در مراقبت از قسمت داخلی دندان تخصص دارد) انجام می‌شود.
مراحلی که در ادامه می‌آید، مراحل انجام عصب کشی هستند:
- اندودنتیست با معاینه و عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس از دندان، برای انجام عمل آماده می‌شود. در مرحله بعد، دندانپزشک برای بی‌حس کردن ناحیه تحت عمل، یک بی‌حسی موضعی به شما تزریق می‌کند و یک پوشش محافظ (گارد لاستیکی) را در دهان شما قرار می‌دهد تا دندان آسیب دیده از سایر دندان‌ها جدا شده و از بقیه دندان‌ها محافظت شود.
- اندودنتیست سپس یک روزنه در قسمت فوقانی دندان ایجاد می‌کند تا به ساختارهای ظریف داخل آن دسترسی پیدا کند. سپس دندانپزشک با استفاده از ابزارهای بسیار کوچکی، پالپ را از فضا و کانال ریشه خارج می‌کند.
- سپس دندانپزشک کانال‌های ریشه را تمیز کرده و شکل می‌دهد و فضای لازم برای پر کردن یا احتمالاً قرار دادن یک پایه برای پشتیبانی از دندان، را ایجاد می‌کند.
- اندودنتیست کانال ریشه را با ماده لاستیکی به نام گوتا پرکا پر می‌کند و سپس روی گوتا پرکا چسب می‌زند تا این ماده در داخل دندان مهر و موم شود.
- سپس اندودنتیست برای محافظت از داخل دندان در دوره بهبودی، یک پر کننده موقتی را روی دندان قرار می‌دهد.
بیماری که تحت درمان عصب کشی قرار می‌گیرد، باید برای برداشتن پرکننده موقت به دندانپزشک مراجعه کند. در این مرحله، دندان پزشک یا یک تاج دائمی روی دندان قرار می‌دهد یا ترمیم دائمی دیگری روی آن انجام می‌دهد.
پس از کامل شدن عمل عصب کشی، دندان باید به حال تکامل خود بازگشته و دیگر باعث ایجاد درد نشود.
مقداری ناراحتی طبیعی است.
عصب کشی یک روش جراحی است که در آن بافت مرده یا پوسیده از داخل دندان خارج می‌شود؛ سپس ناحیه تحت درمان، به نحوی تمیز و درمان می‌شود که تمام آثار عفونت در آن از بین برود. طبیعی است که پس از عمل، برخی حساسیت‌ها، تورم و ناراحتی را تجربه کنید. ممکن است این ناراحتی‌ها چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشند.
بی‌حسی موضعی که در آغاز جراحی درمانی به شما داده می‌شود، معمولاً چند ساعت بی‌حسی ایجاد می‌کند. ممکن است تجربه حساسیت و ناراحتی، با شروع از بین رفتن اثر بی‌حسی موضعی آغاز شود. در بیشتر موارد این مشکلات را می‌توان به راحتی با مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن درمان کرد.
چه عواملی باعث ایجاد درد پس از عصب کشی می‌شوند؟
درد و ناراحتی اندک پس از عمل عصب کشی کاملاً طبیعی است. در بیشتر موارد ممکن است دندانپزشک این درد را صرفاً با تجویز داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا تایلنول درمان کند. با این حال اگر درد و تورم برطرف نشد، باید هر چه سریعتر به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا بررسی شود که چه عواملی باعث بروز تاخیر در بهبودی شده‌اند. برخی از دلایل عدم بهبودی دندان شما پس از عصب کشی ممکن است به شرح زیر باشد:
عفونت کانال ریشه
این امکان وجود دارد که پس از عمل و بعد از خارج شدن ماده پرکننده از دندان، دندان شما دچار عفونت شود. در واقع ممکن است باکتری‌های موجود در بزاق دهان شما، راه خود را به لبه‌های ناحیه پر شده دندان باز کنند و از آنجا وارد فضای داخلی دندان شوند و باعث ایجاد عفونت گردند. این وضعیت میتواند طی چند روز پس از درمان رخ دهد.
عفونت استخوان
اگر از قبل در ریشه دندان یا اطراف استخوان، باکتری وجود داشته باشد؛ ممکن است باعث ملتهب شدن مولار شود. با این حال از آنجا که عفونت در طول درمان برطرف می‌شود، باکتری‌ها دیگر جایی برای رفتن نخواهند داشت. در چنین شرایطی، سیستم ایمنی بدن، عملکرد طبیعی خود را انجام می‌دهد و به موقع باکتری‌ها را از بین میبرد. ممکن دندانپزشک برای تسریع این فرآیند، برای شما یک دوره آنتی بیوتیک تجویز کند.
فراموش شدن کانال
دندان‌های شما به طور معمول یک تا دو کانال ریشه دارند؛ با این حال ممکن است کانال‌های بیشتری، به خصوص در مولار شما وجود داشته باشند که دندانپزشک آنها را فراموش کرده باشد. ممکن است این امر باعث شود باکتری‌های باقی مانده در کانال آلوده رشد کنند که این امر میتواند منجر به درد شود. فراموش شدن یک کانال همچنین میتواند مقداری اعصاب زنده در کانال باقی بگذارد که همچنان نسبت به درد و فشار حساس هستند. در چنین شرایطی لازم است دندانپزشک، یک عمل عصب کشی ثانویه برای اصلاح مشکل فعلی انجام دهد.
وارد شدن فشار به سر ریشه، از طریق ماده پرکننده یا هوا
ممکن است کانال ریشه دندان شما بیش از حد پر شده باشد و این امر باعث خروج مواد شود. همچنین ممکن است یک حباب کوچک هوا در داخل کانال ریشه باقی مانده باشد که سعی کند با فشار از سر ریشه خارج شود و در چنین شرایطی ممکن است احساس فشار و درد داشته باشید. اگر علت ناراحتی شما همین باشد؛ درد و فشار به خودی خود برطرف می‌شود.
پر شدن بیش از حد تاج دندان
در چنین شرایطی ممکن است تاج دندان یا ماده پرکننده، کمی بیش از حد بزرگ باشند که این امر میتواند باعث وارد شدن فشار به دندان شود. این مشکل به راحتی با برداشتن بالاترین نقطه روی دندان، بر طرف می‌شود.
درمان دندان درد بعد از درمان ریشه
درد عصب کشی باید به مرور زمان کاهش پیدا کند. اگر هنوز هم دچار درد یا تورم هستید، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. اکثر افراد برای موفق بودن عمل عصب کشی، به یک تا دو جلسه درمان احتیاج دارند. در موارد شدید ممکن است به جلسات اصلاحی بیشتر نیز نیاز باشد. یکی از شاخص‌های نشان دهنده این موضوع، درد مکرر است.
در صورت مصرف داروهای مسکن بدون نسخه، علائم شما باید کاهش پیدا کنند. اگر این علائم کاهش پیدا نکنند، ممکن است پزشک داروهای مسکن قوی قابل تجویز مانند ایبوپروفن یا داروهای افیونی کاهش دهنده درد را برای شما تجویز کند. این داروها فقط به طور موقتی مصرف می‌شوند.
هنگامی که دندان شما به طور کامل درمان شد، ممکن است دندانپزشک یک تاج روی دندان قرار دهد. تاج دندان میتواند از جنس فلز، پرسلین یا طلا باشد. هدف اصلی از انجام این کار، جلوگیری از آسیب دیدگی دندان‌های ظریف در آینده است. گاهی اوقات درد، یکی از عوارض جانبی موقتی است که شما در هنگام عادت کردن به تاج دندان جدید خود تجربه می‌کنید.
درد فراتر از عصب کشی، باید توسط دندانپزشک بررسی شود. غیر از مصرف داروهای موقتی، راه‌های دیگری نیز برای کنترل درد ناشی از عصب کشی وجود دارد. مراقبت از دندان‌ها یک امر ضروری است و تا زمانی که درد شما به طور کامل بهبود نیافته، باید از مصرف غذاهای سفت و جویدنی خودداری کنید. ترک سیگار نیز میتواند به سلامت دندان‌های شما کمک کند.
حتی ممکن است فعالیت‌های کاهش دهنده استرس، به عنوان روشی برای کنترل درد در نظر گرفته شود. مدیتیشن، یوگا و تایچی همگی روش‌هایی هستند که می‌توانند تمرکز شما روی درد خود را کاهش دهند.
پیشگیری
مراقبت‌های بهداشتی مناسب از دهان و دندان میتواند به کاهش درد ناشی از عصب کشی کمک کند. مراقبت صحیح از دهان و دندان‌ها در عین مراقبت کردن از سلامت سایر دندان‌ها، میتواند باعث محافظت از تاج دندان جدید شما طی سالیان طولانی شود. برای مراقبت صحیح، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- غذاهایی که بیش از حد سفت و سخت هستند را مصرف نکنید؛ مخصوصاً بلافاصله پس از درمان عصب کشی.
- حداقل روزی دو بار مسواک بزنید. مسواک را حتماً با حرکات دورانی ملایم تکان دهید تا دندان‌های شما بدون وارد شدن فشار تمیز شوند. شما همچنین باید به طور خاص از نواحی اطراف دندان که اخیراً تحت عمل عصب کشی قرار گرفته‌اند، مراقبت کنید.
- برای جلوگیری از بروز عفونت در آینده، یک بار در روز نخ دندان بکشید.
- میزان مصرف غذاهای شیرین و نوشیدنی‌های قنددار مصرفی خود را کاهش دهید.
- برای کمک به سالم ماندن دندان‌های خود و جلوگیری از عفونت، برای تمیز کردن مداوم فضای دهان و دندان خود برنامه ریزی کنید.
مرور کلی
یک عمل عصب کشی موفق میتواند باعث ایجاد درد خفیف، طی چند روز پس از عمل شود. این درد و ناراحتی، موقتی بوده و در صورتی که بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید، به خودی خود از بین می‌رود. اگر درد بیشتر از سه روز ادامه داشته باشد، باید برای پیگیری به دندانپزشک مراجعه کنید.
عمل جایگزین عصب کشی، کشیدن دندان آسیب دیده است که در آن دندانپزشک میتواند دندان آسیب دیده را کشیده و آن را با بریج، پروتز یا ایمپلنت دندان جایگزین کند. معمولاً این نوع از درمان، یک درمان گران قیمت است و به مراجعه‌های متعدد به دندانپزشکی احتیاج دارد.
اگر خواستار عمل عصب کشی هستید، به مرور زمان درد کمتری را تجربه خواهید کرد. مطمئن باشید دردی که تجربه می‌کنید، شش برابر کمتر از کسانی است که انتخاب می‌کنند روش عصب کشی را انجام ندهند.
