بسیاری از افراد با دندان‌پزشک‌ها و خدماتی که ارائه می‌دهند آشنایی دارند. ولی تنها تعداد کمی از افراد از خدمات درمانی متخصص اندو اطلاع دارند. اندودنتیست در واقع متخصص دندان‌پزشکی است که مشکلات مرتبط با ساختار داخل دندان را برطرف می‌کند. دندان‌پزشک‌های عمومی فاقد تخصص و تجربه متخصص اندو هستند.
دلایل مراجعه به متخصص اندو
دلایل مراجعه به متخصص اندو شامل موارد زیر می‌باشد:
متخصص اندو دارای تخصص دندان‌پزشکی می‌باشد
متخصصان اندو مانند دندان‌پزشک‌های عمومی دارای مدرک مورد نظر در رشته دندان‌پزشکی می‌باشند. ولی متخصص اندو بر خلاف دندان‌پزشک عمومی، یک یا دو سال دوره آموزش‌های اضافی تخصصی را نیز تکمیل کرده و به پایان برده است. این دوره اضافی شامل تشخیص درد دندان، عصب‌کشی و دیگر موارد مربوط به ساختار داخل دندان می‌باشد. متخصص اندو در عصب‌کشی دارای تخصص می‌باشد.
متخصص اندو در زمینه عصب‌کشی دارای تجربه و مهارت کافی است
متخصص اندو در درمان مشکلات مرتبط با ساختار داخل دندان دارای تخصص است و مواردی مانند عصب‌کشی، جراحی اندودنتیک و درمان آسیب‌دیدگی‌های شدید دندانی را به عهده دارد. متخصص اندو نسبت به دندان‌پزشک عمومی دارای تجربه و مهارت بیشتری در رفع مشکلات دندانی می‌باشند.
متخصص اندو در زمینه کنترل درد دارای تخصص می‌باشد
روش‌های درمانی ارائه شده توسط متخصص اندو در بسیاری از موارد به کنترل و تسکین درد مربوط می‌باشد. در نتیجه متخصص اندو در تشخیص و درمان علت اصلی بروز درد و استفاده از داروی بی‌حسی دارای مهارت زیادی است.
متخصص اندو از فن‌آوری پیشرفته در زمینه رفع مشکلات دندان استفاده می‌کند
متخصص اندو جهت درمان مشکلات دندانی از پیشرفته‌ترین فن‌آوری موجود استفاده می‌کند. پیش از آغاز درمان، رادیوگرافی دیجیتالی و روش‌های تصویربرداری سه‌بعدی جهت کسب اطلاع در مورد ساختار داخلی دندان و عفونت و طرح‌ریزی برنامه مناسب توسط متخصص اندو به کار برده می‌شوند. متخصص اندو در طی درمان از سد دهانی (دنتال دم) جهت جداسازی دندان‌های آسیب‌دیده و حفاظت از بقیه دندان‌ها استفاده می‌کند. از میکروسکوپ دندان‌پزشکی نیز جهت مشاهده و درمان کانال‌های ریشه بسیاری کوچک استفاده می‌شود.
مراجعه به متخصص اندو سبب دستیابی به بهترین نتیجه درمانی می‌شود
میزان بالای تخصص، تجربه زیاد و استفاده از فن‌آوری پیشرفته باعث می‌شود تا انجام عصب‌کشی توسط متخصص اندو سبب دستیابی به بهترین نتیجه درمانی شود. در این حالت آسیب کمی به ساختارها و دندان‌های مجاور وارد می‌شود و در نتیجه به زمان کمتری برای بهبودی نیاز است و احتمال بروز عفونت و عوارض دیگر کاهش داده می‌شود. همچنین متخصص اندو قادر به خارج کردن تمامی باکتری‌ها از پالپ و ریشه دندان می‌باشد و بنابر این سبب کاهش احتمال نیاز به استفاده از درمان مجدد ریشه دندان می‌شود.
نکات قابل توجه پیش از مراجعه به متخصص اندو
در این قسمت نکات قابل توجه پیش از مراجعه برای اولین بار به متخصص اندو شرح داده می‌شوند و در ارتباط با روند عصب‌کشی، دوره بهبودی و جلوگیری از بروز مشکلات دندانی اطلاعات مورد نیاز ارائه می‌شوند.
اهمیت داروهای مصرف شده توسط
بیمار بایستی لیست کامل تمامی داروهایی که در حال حاضر و یا در طی ماه پیش مصرف می‌کرده است را به متخصص اندو ارائه دهد تا از عدم بروز عوارض منفی و نامطلوب در طی روند درمان اطمینان حاصل شود. در این ارتباط حتی مصرف داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک، مکمل‌ها و ویتامین‌ها نیز بایستی ذکر شوند. بیمار همچنین باید از مصرف داروهایی که ممکن است سبب رقیق شدن خون و بروز خونریزی بیش از حد می‌شوند (مانند ایبوپروفن) خودداری کند و در مصرف هر گونه داروی مُسکن پیش از آغاز درمان احتیاط کند.
نگرانی بیمار از روند درمان
بیمار بایستی متخصص اندو را از نگرانی و اضطراب خود در ارتباط با روند درمان مطلع سازد. متخصص اندو جهت جلوگیری از بروز درد در طی درمان و رفع نگرانی بیمار، از داروی بی‌حسی استفاده می‌کند. بیمار می‌تواند در صورت بروز ناراحتی در اثر صدای مته از محافظ گوش استفاده کند.
استفاده از روش عصب‌کشی در موارد ضروری
برخی از افراد تصور می‌کنند که در صورت عدم بروز درد زیاد، انجام عصب‌کشی ضروری نمی‌باشد. بایستی توجه شود که این مطلب صحت ندارد. متخصص اندو استفاده از روش عصب‌کشی را توصیه نمی‌کند مگر این که انجام این روش ضرورت داشته باشد. صرف نظر از این که بیمار دردی احساس کند یا خیر، عفونت در دندان شخص وجود دارد و باعث بروز مشکل در دهان و دندان شخص شده است. بدن برای مبارزه با عفونت انرژی مصرف می‌کند. در این حالت شخص احساس خستگی کرده و در معرض ابتلا به بیماری‌های دیگر قرار دارد.
در صورت عدم انجام عصب‌کشی در مواقع ضروری، عفونت به خودی خود رفع نخواهد شد و در نهایت درد شدیدی بروز خواهد کرد.در این حالت باکتری به رشد خود ادامه داده تا این که باعث ساییدگی دندان شود. همچنین لثه‌ها و بافت‌های داخل دهان عفونی شده و ورم می‌کنند. امکان دارد عفونت وارد جریان خون شده و علاوه بر دندان‌درد باعث بروز مشکلات دیگری بشود.
رعایت نکات مربوط به حفظ بهداشت دهان و دندان
متخصص اندو قادر به رفع مشکلات دندانی می‌باشد؛ ولی این مطلب به معنای حفاظت کامل از دندان‌ها نمی‌باشد. در صورت عدم مراقبت کافی از دندان‌ها، بروز مجدد عفونت امکان‌پذیر است. عادات غلطی مانند مصرف سیگار، جویدن تنباکو، عدم استفاده از مسواک و نخ دندان و مصرف غذاهای حاوی قند زیاد می‌توانند باعث پوسیدگی دندان و تجمع باکتری شود. رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین راه برای حفظ سلامتی دندان محسوب می‌شود.
در جلسه اول مراجعه به متخصص اندو، بیمار می‌تواند تمامی سؤالات خود را برای متخصص مطرح کند. در برخی از مواقع امکان دارد درمان در همان جلسه اول انجام شود و یا این که ممکن است زمان دیگری به این منظور اختصاص داده شود. بیمار بایستی تمامی نکات و اقدامات مراقبتی مطرح شده از جانب متخصص اندو را به طور کامل رعایت کند. وضعیت دندان‌های افراد با یکدیگر تفاوت دارد و در نتیجه توصیه‌های ارائه شده توسط متخصص اندو نیز برای هر شخص متفاوت می‌باشد.
نحوه انجام عصب‌کشی توسط متخصص اندو
در طی روند عصب‌کشی، پالپ عفونی یا ملتهب برداشته شده و داخل دندان به دقت تمیز و ضد عفونی می‌شود. سپس دندان مورد نظر با استفاده از نوعی ماده به نام گوتا پرکا بسته خواهد شد و جهت حفاظت و ترمیم دندان از روش پر کردن یا روکش دندان استفاده خواهد شد. پس از ترمیم دندان، دندان عملکرد طبیعی خود را حفظ خواهد کرد.
عصب‌کشی دندان بسته به وضعیت دندان و شرایط هر بیمار معمولاً در یک یا دو جلسه درمانی انجام خواهد شد. حفاظت از دندان طبیعی توسط روش عصب‌کشی دارای مزایای زیر می‌باشد:
- بهبود عملکرد جویدن
- بهبود میزان نیروی وارد بر سطح دندان
- حفظ ظاهر طبیعی دندان
- حفاظت از دندان‌های دیگر در برابر ساییدگی
عصب‌کشی به حفظ زیبایی ظاهری دهان و دندان و عدم نیاز به درمان مجدد دندان کمک می‌کند و باعث می‌شود تا فرد بتواند مصرف مواد غذایی مورد علاقه خود را ادامه دهد. با رعایت اقدامات مراقبتی، بیشتر دندان‌هایی که عصب‌کشی بر روی آن‌ها انجام شده است برای مدت زمان طولانی و یا برای تمام طول عمر عملکرد طبیعی خود را حفظ خواهند کرد.
جراحی اندودنتیک
امکان دارد، درمان ریشه دندان به روش غیر جراحی به تنهایی قادر به حفظ دندان نباشد و در این صورت متخصص اندو استفاده از جراحی را توصیه می‌کند. ممکن است از جراحی اندودنتیک برای تشخیص شکستگی‌های کوچک یا کانال‌های پنهانی که بر روی تصاویر گرفته شدن با اشعه ایکس مشاهده نشده‌اند استفاده شود. همچنین برای برداشتن رسوب کلسیم در کانال ریشه، درمان سطوح ریشه آسیب‌دیده و یا استخوان اطراف دندان نیز امکان دارد از جراحی استفاده شود.
جهت حفظ دندان امکان دارد از روش‌های مختلف جراحی استفاده شود. متداول‌ترین روش جراحی به این منظور اپیکواکتومی نام دارد. معمولاً زمانی که التهاب یا عفونت در قسمت استخوانی اطراف بخش انتهای دندان پس از عصب‌کشی از بین نمی‌رود از این روش جراحی استفاده می‌شود. در این روش، متخصص اندو بافت لثه نزدیک دندان را باز می‌کند تا بتواند استخوان زیرین را مشاهده کرده و هر گونه بافت عفونی یا ملتهب را بردارد. بخش انتهایی ریشه نیز خارج خواهد شد. امکان دارد بخش انتهای کانال ریشه پر شود و به منظور کمک به بهبود بافت، از بخیه استفاده شود. پس از گذشت چند ماه، استخوان اطراف بخش انتهایی ریشه بهبود پیدا می‌کند. جهت تسکین درد در زمان درمان از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود و بیشتر بیماران در روز پس از درمان قادر به ادامه فعالیت‌های روزانه خود هستند. درد ایجاد شده پس از جراحی معمولاً خفیف می‌باشد.
