روکش‌های تمام سرامیکی دندان نوعی روکش زیبایی ونیر هستند که صرفاً از سرامیک ساخته شده‌اند و متفاوت با انواع دیگر مانند سرامیک متصل به فلز و روکش‌های طلایی می‌باشند. خصوصیت مشخص این روکش‌ها این است که از یک ماده نیمه‌شفاف ساخته شده و ظاهری جذاب دارند و به خوبی با سایر دندان‌ها تطابق پیدا می‌کند. این به معنی کیفیت بالای روکش دندان است که برای سال‌های بسیاری دوام دارد. اکثر روکش‌های سرامیکی با استفاده از تکنولوژی کامپیوتری مانند تکنولوژی CAD/CAM که بر اساس طراحی سه بعدی است، تهیه می‌شوند.
انواع روکش های تمام سرامیک
روکش پی اف ام
روکش های قدیمی یا پی اف ام به دلیل داشتن فلز پایه که زیر پوشش چینی قرار دارد باعث تیره و کدر شدن دندان می شود ، حتی به دلیل این فلز در انتهای روکش باعث تیرگی اطراف لثه نیز می شود ، ضمن اینکه تراش بیش از حد دندان نیز یکی دیگر از عیب های این نوع روکش ها بشمار می رود.
روکش های تمام سرامیک بر اساس جنس و ترکیب سرامیکی همچنین روش ساخت متفاوت هستند.
روکش زیرکونیا
روکش زیرکونیا از جنس اکسید زیرکونیوم بر روی قالب گچی گرفته شده از دندان های بیمار توسط خمیر چینی لایه لایه ساخته و در نهایت در کوره پخته می شود.
ویژگی اصلی روکش زیرکونیا استحکام و مقاومت بالا و ضعف آن شفافیت کمتر نسبت به برخی از سیستم های دیگر است.
روكش ايى ماكس
روکش ایی ماکس از جنس لیتیوم دی سیلیکات با روش ریختگی ساخته شده است.
به این صورت که پس از تهیه قالب گچی از دندان های بیمار ، الگوی موم ساخته و بصورت ذوب و مولد آماده می شود تا لیتیوم دی سیلیکات بصورت مذاب وارد مولد آمده شده از قبل شود و شکل آن را به خود بگیرد.
عیب روکش ایی ماکس استحکام پایین است اما شفافیت و زیبایی بالایی دارد
مزایا
مزایای اصلی روكش سراميكي دندان به شرح زیر هستند:
زیبایی بیشتر:
بزرگترین مزیت تقبل قیمت روکش دندان تمام سرامیکی در مقایسه با روکش های ساخته شده از ترکیبات پرسلاین و فلز ظاهر زیباتر آن برای اصلاح طرح لبخند لثه ای است. این ویژگی را می توان به این حقیقت نسبت داد که درصد بیشتری از ضخامت کلی این نوع روکش ها را می توان از مواد پرسلاین نیمه شفاف تهیه کرد. این نوع از پرسلاین دارای بیشترین شباهت با زیبایی دندان طبیعی است و بنابراین با استفاده از آن می توان یک ظاهر بسیار طبیعی برای فرد ایجاد کرد.
در مقایسه با روکش های تمام سرامیکی، سایر روکش های ساخته شده از ترکیبات پرسلاین و فلز دارای یک ساختار فلزی هستند و لازم است این ساختار با استفاده از یک لایه از مواد پرسلاین نیمه شفاف (گچی و سفید رنگ جهت رفع زردی دندان ) پوشانده شود. بریس‌های شفاف برای دندان‌ها از پلاستیک یا سرامیک ساخته می‌شوند و بصورت همرنگ دندان یا بی‌رنگ هستند که میزان شفافیت آنها متغیر است.
برخی براکت سرامیکی به رنگ طبیعی دندان‌ها می‌باشند در حالیکه سایر آنها به حدی بدون رنگ هستند که بریس‌های همرنگ دندان نامیده می‌شوند. بنابراین در هنگام خندیدن بیمار قابل تشخیص نخواهند بود. برخلاف بریس‌های فلزی بیماران برای داشتن دندان‌های مرتب و صاف نیازی به تحمل فلز در دهان خود ندارند. این بریس‌ها در مقایسه با براکت‌های فلزی متداول گران‌تر و شکننده‌تر هستند، اما اشخاصی که این نوع ارتودنسی را انتخاب می‌کنند برای خود دلایل مشخصی دارند.
استفاده از این نوع روکش می تواند ضخامت کلی روکش را که امکان ساخت آن با استفاده از مواد نیمه شفاف وجود دارد کاهش داد و به این ترتیب یک ظاهر طبیعی تر (حداقل از نظر تئوریک) برای دندان ها ایجاد کرد.
روکش های تمام پرسلاین لبه های فلزی ندارند:
علیرغم تمام محدودیت های ذکر شده برای روکش های ساخته شده از ترکیبات پرسلاین و فلز، این نوع از روکش ها دارای یک عیب دیگر نیز هستند. در این حالت لبه های مورد نیاز در پایه روکش قرار می گیرد و این موضوع در حالی است که روکش های تمام پرسلاین نیازی به لبه های فلزی ندارند.
انطباق پذیری بیشتر با ساختار طبیعی بدن:
روکش های تمام سرامیکی دارای بعضی مزیت های خاص در ارتباط با انطباق پذیری بیشتر آنها با ساختار طبیعی بدن هستند. در این حالت انواع سرامیک مورد استفاده برای ساخت این نوع از روکش ها معمولاً دارای سطح سایش بیشتر در مقایسه با مینای دندان نیستند. روکش های ساخته شده از جنس طلا نیز دارای این ویژگی می باشند.
این موضوع در حالی است که در ارتباط با روکش های ساخته شده با ترکیبات پرسلاین و فلز و بطور خاص روکش هایی که به نحو مناسب صیقل داده نشده و لعاب داده نشده اند، مقدار بسیار بالایی از سایندگی در برابر دندان های طبیعی و ساختارهای ترمیم دندان وجود دارد و این موضوع می تواند باعث فرسایش بیش از حد دندان ها نسبت به حالت عادی شود.
با وجود نادر بودن این شرایط، برخی افراد به بعضی از انواع فلزهای استفاده شده برای روکش های ساخته شده از ترکیبات فلز و پرسلاین واکنش آلرژیک نشان می دهند، در حالی که این مشکل در ارتباط با روکش های تمام سرامیکی مشاهده نمی شود.
امکان جایگذاری این روکش در یک جلسه درمانی وجود دارد:
بعضی دندان پزشکان دستگاه های مخصوص دارند که با استفاده از آنها می توان روکش دندان را با استفاده از مواد سرامیکی در مطب تهیه کنند. این تکنیک به دندانپزشک امکان می دهد جایگذاری روکش را در یک جلسه درمانی انجام دهد. در این حالت پس از آماده کردن دندان بیمار، بلافاصله امکان ساخت روکش در مدت حدود 20 تا 30 دقیقه وجود دارد و پس از ساخت، روکش با استفاده از چسب مخصوص دندان پزشکی بر روی دندان قرار می گیرد.
این موضوع در حالی است که در فرآیند عادی روکش کردن دندان ها نیاز به دو جلسه درمان وجود دارد. در این حالت ابتدا از دندان های بیمار قالب تهیه شده و سپس بر اساس قالب تهیه شده تکنسین های دندان پزشکی در طول مدت حدود دو هفته روکش دندان را تهیه می کنند.
مراقبت پس از درمان
پس از ویزیت اول، روکش موقت بر روی دندان قرار می‌گیرد. در این مدت چند اقدام احتیاطی باید رعایت شود:
- پرهیز از مواد غذایی چسبناک یا جویدنی (مانند آدامس یا کارامل) که قابلیت گرفتن و کشیدن روکش را دارند.
- قسمت عمده عمل جویدن با طرف دیگر دهان انجام شود.
- از ایجاد فشار اضافه بر روکش پرهیز شود.
- پرهیز از جویدن مواد غذایی سخت (مانند سبزیجات خام) که می‌توانند روکش را از محل خارج کنند یا آن را بشکنند.
- اجتناب از دندان قروچه
- در هنگام تمیز کردن دندان‌ها، به جای بالا کشیدن نخ دندان آن را به آرامی در فضای بین دندان‌ها حرکت دهید. بالا کشیدن نخ دندان می‌تواند روکش موقت را از جای خود خارج کند.هزینه‌ها
بهترین زمان استفاده از روکش های تمام سرامیکی
در شرایطی که ظاهر زیبای یک دندان از اهمیت بسیار زیاد برخوردار است (برای مثال در مورد دندان های جلوی دهان) استفاده از بعضی انواع روکش های تمام سرامیکی می تواند بهترین انتخاب باشد. به هر حال، با توجه به اینکه ویژگی های فیزیکی این نوع از روکش ها ضعیف تر از سایر انواع روکش است، استفاده از این روکش برای دندان های عقب دهان که زیبایی ظاهر آنها از اهمیت کمتری برخوردار است و بطور خاص دندان هایی که به واسطه عصب کشی نیازمند استقامت بیشتر روکش هستند، در واقع می تواند محل بحث و اشکال باشد.
بریج یا پل دندانی به معنای واقعی کلمه پلی است که روی فاصله‌ی بین چند دندان زده می‌شود. این پل از دو روکش و دندان/ دندان‌های مصنوعی تشکیل می‌شود. هر یک از این روکش‌ها روی یک دندان در یک سمت فاصله موجود قرار داده می‌شود، این دو دندان پایه اباتمنت نامیده می‌شود. اما دندان‌های مصنوعی پونتیک نامیده می‌شود و از طلا، آلیاژ، سرامیک یا ترکیبی از این مواد ساخته می‌شود. بریج دندان همانند روکشی هستند که یا با دندان طبیعی یا با ایمپلنت نگه داشته می‌شود.
