روت کانال یکی از روش‌های دندانپزشکی است که با هدف درمان دندان عفونی یا بیماری انجام میشود. دندان از چندین لایه ساخته شده است که عبارتند از لایه سخت، لایه سخته خارجی مینای دندان و عاج و لایه زیرین که تحت عنوان پالپ شناخته میشود و حاوی تعداد زیادی عروق خونی، اعصاب و بافت همبند است. روت کانال زمانی ضرورت پیدا میکند که بافت نرم دندان به علت پوسیدگی عمیق دچار التهاب عفونت شود. عدم درمان این مشکل میتواند باعث بدتر شدن عفونت شود و در برخی موارد نیاز به کشیدن دندان افزایش پیدا میکند. برخی از افراد تصور می‌کنند که روت کانال باعث کشتن دندان میشود و این مسئله باعث ترس و نگرانی آنها شده است اما جالب است بدانید که تصور آنها در رابطه با این روش درمانی اشتباه است. روت کانال به تمیز کردن و ضدعفونی کردن قسمت داخلی دندان میپردازد و به آن کمک میکند خود را ترمیم نماید و به هیچ عنوان باعث مرگ دندان نخواهد شد.
بافت عصبی پالپ دندان چه وظیفه ای دارد؟
در قسمت مرکزی همه دندانهای سالم بافت پالپ وجود دارد که حاوی تعداد زیادی عروق خونی و اعصاب است که برای رشد و نمو دندان ضروری هستند. بافت عصب دارای عملکرد حسی است و عروق خونی آن به حفظ سلامت مینای دندان و عاج دندان کمک میکند و مواد معدنی و مغذی مورد نیاز را در اختیار آنها قرار میدهند.
چگونه عصب دندان دچار التهاب و درد میشود؟
در شرایط طبیعی عصب درون دندان و هیچ گونه مشکلی ندارد اما هنگامی که دچار التهاب شود و تحت فشار بسیار زیاد، دمای بسیار سرد یا بسیار داغ، ترک خوردگی یا پوسیدگی شدید قرار بگیرد شما را دچار درد خواهد کرد. در صورتی که عصب موجود درون دندان دچار التهاب شود یا در معرض هوا قرار بگیرد دچار آسیب دیدگی شدید میشود که فراتر از حد ترمیم است. در چنین شرایطی شما به طور دائمی دچار درد میشوید و ممکن است هنگامی که خوابیده اید به علت درد بیدار شوید و پس از نوشیدن یک لیوان آب سرد دچار درد زیادی شوید.
در صورت مرگ عصب دندان چه اتفاقی رخ میدهد؟
در نهایت به علت پوسیدگی و التهاب، عصب دندان از بین میرود و پس از آنکه عصب به طور کامل از بین رفت از داخل شروع به پوسیده شدن میکند و باعث به وجود آمدن عفونت و آبسه خواهد شد. آبسه باعث میشود که بافت لثه در اطراف دندان متورم میگردد و درون آن کند جمع شود و شما را دچار تنفس بدبو نماید. در چنین وضعیتی شما دچار درد زیادی خواهید شد. در این مرحله روت کانال تنها روش موجود برای متوقف کردن درد دندان و پیشگیری از بروز عوارض جانبی بیشتر است. به منظور نجات بخش باقیمانده دندان شما باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا به تمیز کردن دندان عفونی بپردازد.
آیا در روت کانال، ریشه دندان نیز خارج میشود؟
پاسخ این سوال منفی است و در هنگام روت کانال به هیچ عنوان ریشه دندان خارج نمی‌شود. در هنگام انجام این روش غیر جراحی فقط دندانپزشک به خارج کردن بافت ملتهب یا عفونی از درون روکش و ریشه دندان میپردازد. پس از این مرحله باید فضای درون پالپ تمیز و ضد عفونی شود و به کمک مواد مخصوص پر گردد. در صورتی که شما به خوبی از دندان خود مراقبت کنید و از همه دستورات دندانپزشک پیروی کنید فیلینگ دندان تا مدت طولانی بدون هیچ آسیب دیدگی درون دندان باقی خواهد ماند. در هنگام درمان دندان ممکن است قسمت انتهای دندان که به ریشه متصل شده است دچار آسیب دیدگی شود اما همچنان دندان به استخوان فک متصل است.
آیا در روت کانال، اعصاب دندان را از بین می‌روند؟
پاسخ این سوال منفی است و در طول درمان دندان پزشک به کشتن اعصاب دندان نمی‌‌پردازد. بافت ملتهب یا عفونی پالپ حاوی اعصاب و عروق خونی است که از درون فضای دندان خارج می‌شوند. پس از تخلیه بافت آسیب دیده دندانپزشک به تمیز کردن و ضدعفونی کردن فضای پالپ میپردازد و آن را به کمک فیلینگ مخصوص پر میکند. در صورتی که شما به طور صحیح از دندان خود مراقبت کنید دندان شما از لحاظ عملکرد و زیبایی هیچ مشکلی نخواهد داشت.
علت درد دندان علیرغم خارج کردن عصب چیست؟
اگرچه خارج کردن بافت نرم عفونی و ملتهب دندان که حاوی عروق خونی و اعصاب است به حذف منبع عفونت کمک میکند، همچنان عفونت در استخوان و رباط اطراف دندان وجود دارد و باعث درد خواهد شد. در اکثر موارد سیستم ایمنی بدن میتواند التهاب باقی مانده را از بین ببرد اما در برخی موارد شما برای تسریع روند بهبود به داروی آنتی بیوتیک و ضد التهاب نیاز خواهید داشت.
علت بروز درد در صورت مرگ دندان چیست؟
هنگامی که بافت پالپ درون دندان از بین میرود دیگر علت درد دندان به بافت ملتهب در روند آن ارتباط ندارد بلکه به علت فعالیت التهابی در استخوان اطراف دندان ایجاد میشود. بافت پالپ که دچار مرگ شده است باید تخلیه گردد تا منبع بروز التهاب در استخوان اطراف دندان حذف شود.
چرا علیرغم وجود عفونت دندان نباید آنتی بیوتیک مصرف کرد؟
آنتی بیوتیک به سیستم ایمنی بدن کمک میکند به کاهش تعداد باکتری موجود در بافت اطراف دندان بپردازد. اگرچه درد کاهش پیدا میکند یا از بین میرود تا زمانی که بافت درون دندان تخلیه نشود عفونت همچنان باقی خواهد ماند.
سوالات متداول
چرا باید روت کانال در دو جلسه انجام شود؟
معمولاً متخصص روت کانال این روش درمانی را در یک جلسه انجام میدهد که بدون شک به راحتی بیمار ارتباط دارد اما در برخی موارد با توجه به فاکتورهای مختلف از قبیل آناتومی، عفونت و مواردی از این قبیل بیمار به چند جلسه درمان نیاز خواهد داشت.
آیا برای انجام این روش بیمار بیهوش میشود؟
پاسخ این سوال منفی است و در اکثر موارد دندانپزشک از بی حسی موضعی استفاده میکند تا بیمار دچار درد و ناراحتی نشود.
آیا پس از روت کانال می‌توان به محل کار خود برگشت؟
در اکثر موارد پس از درمان دندان می‌توانید به محل کار خود برگردید. در اکثر موارد علائم پس از جراحی خفیف هستند و ممکن است شما به داروی مسکن نیاز داشته باشید. گاهی اوقات پس از درمان شما به مدت ۱ تا ۲ ساعت دچار بی حسی دندان خواهید بود اما در صورتی که نمی‌توانید به محل کار خود برگردید پزشک به شما گواهی استراحت در منزل را خواهد داد.
آیا پس از روت کانال می‌توان غذا خورد؟
تا زمانی که اثر بی حسی از بین نرفته است از مصرف مایعات داغ و جویدن مواد غذایی خودداری کنید و تا چند روز از گاز زدن و جویدن مواد خوراکی توسط دندانی که ترمیم شده است خودداری کنید تا فرایند بهبود به سرعت سپری شود. به هیچ عنوان مواد غذایی چسبناک از قبیل ژله مصرف نکنید زیرا ممکن است باعث خارج شدن یا لق شدن فیلینگ موقت شود. در صورتی که فیلینگ شما لق شود یا به طور کامل خارج گردد باید به دندان پزشک خود مراجعه کنید تا اقدام به ترمیم آن نماید.
آیا روت کانال درد دارد؟
دندانپزشک خدمات روت کانال را پس از تزریق داروی بی حسی آغاز میکند. اکثر بیماران می‌‌گویند که درمان روت کانال ساده تر از آنچه انتظارش را داشته اند می‌باشد. این روش درمانی باعث بروز درد نخواهد شد بلکه درد را از بین می‌برد، دندان را تسکین میدهد و درد صورت را نیز کاهش میدهد. درد دندان میتواند به صورت خفیف تا شدید به وجود بیاید و به علت عفونت و درد باعث به وجود آمدن علائم و نشانه‌های سیستمیک گردد. این علائم معمولا به طور ناگهانی ایجاد می‌شوند و می‌توانند زندگی بیمار را مختل کنند. تشخیص و درمان این اختلال بر اساس شناسایی علت بروز مشکل انجام میشود و به بیمار کمک میکند تا بتواند به زندگی معمولی خود برگردد.
روت کانال در چند جلسه انجام میشود و چقدر طول می‌کشد؟
معمولاً زمان لازم برای انجام این روش و تعداد جلسات مورد نیاز با توجه به دشواری درمان و نیازهای خاص بیمار تعیین میگردد. به طور کلی فرآیند درمان در یک یا دو جلسه انجام میشود که هر جلسه حدود ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد.
آیا پس از روت کانال می‌توان رانندگی کرد؟
در اکثر موارد پس از روت کانال شما می‌توانید رانندگی کنید و به منزل بروید. در موارد خاص دندان پزشک از شما می‌خواهد که به همراه یکی از دوستان خود به منزل برگردید.
آیا پس از روت کانال پزشک به تجویز داروی مسکن میپردازد؟
در اکثر موارد پس از روت کانال شما نیازی به استفاده از داروی مسکن قوی ندارید و می‌توانید از داروهای مسکن متداول از قبیل آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم برای تسکین درد و ناراحتی خود استفاده کنید. پزشک مصرف داروی ضد التهاب از قبیل ایبوپروفن را توصیه میکند و در صورتی که به داروی مسکن قوی تری نیاز داشته باشید به تجویز آن خواهد پرداخت.
آیا پس از روت کانال مصرف آنتی بیوتیک ضروری است؟
در اکثر موارد پس از روت کانال شما نیازی به استفاده از آنتی بیوتیک ندارید زیرا روت کانال به خارج کردن منبع عفونت می پردازد و سیستم ایمنی بدن میتواند و باکتری باقی مانده را از بین ببرد. آنتی بیوتیک فقط در موارد خاص تجویز میشود تا بدن بتواند این فرآیند را به طور دقیق انجام دهد. دندانپزشک پس از ارزیابی و درمان دندان در خصوص نیاز به آنتی بیوتیک تصمیم گیری میکند.
آیا برای نصب فیلینگ دائمی باید به مطب دندانپزشک مراجعه کرد؟
پس از انجام مراحل بالا شما باید برای نصب فیلینگ دائمی به مطب دندان پزشک خود مراجعه کنید. معمولاً این فرایند در حدود یک تا دو هفته بعد از روت کانال انجام میشود. در صورتی که شما برای مراحل نهایی به پزشک خود مراجعه نکنید فرآیند درمان با شکست مواجه خواهد شد و شما دچار عفونت مجدد کانال ریشه میشوید یا دندان خود را به طور کامل از دست می‌‌دهید.
چه موقع باید برای ترمیم نهایی دندان به دندان پزشک مراجعه کرد؟
معمولاً دندان پزشک از شما می‌خواهد یک تا دو هفته پس از درمان برای ترمیم نهایی دندان به مطب او مراجعه کنید. در صورتی که شما برای مراحل نهایی به پزشک خود مراجعه نکنید فرآیند درمان با شکست مواجه خواهد شد و شما دچار عفونت مجدد کانال ریشه میشوید یا دندان خود را به طور کامل از دست می‌‌دهید.
چه موقع برای چکاپ دندان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
مراجعه مجدد به دندانپزشک به منظور چکاب دندان به پزشک تان کمک میکند به ارزیابی دندان شما بپردازد و نتایج حاصل از درمان را بررسی کند و در صورتی که به ترمیم نیاز داشته باشد اقدامات لازم را انجام دهند.
