دندان از قابلیت تحمل نیروی شدید برخوردار است، اما اگر نیرویی شدید به یکباره بر یک نقطه از دندان وارد شود، احتمال شکستگی دندان وجود دارد. دندان از هر نقطه‌ای ممکن است ترک بردارد. عمق ترک‌ها (میزان نفوذ در ساختار دندان)، طول یا گستردگی آنها و محل شروع آنها با هم متفاوت است. دندان در اثر تحمیل نیروهای تنشی مانند نیروهای حاصل از جویدن خوراکی‌های سفت یا عادت‌هایی مانند دندان قروچه ترک برمی‌دارد. شکستگی دندان با درد هنگام جویدن، احساس فشار هنگام روی هم گذاشتن دندان‌ها، حساسیت به سرما و گرما و ناراحتی با منشأ دندان نامشخص همراه است.
[sv slug=”alert”]
اگر ترک جزئی باشد و فقط به لایه سخت خارجی دندان یعنی مینا آسیب زده باشد، متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی تهران هیچ درمانی را توصیه نمی‌کنند، در این حالت کافی است دندان پولیش شود تا ظاهر بهتری پیدا کند. اما اگر شکستگی از مینا عبور کرده باشد، درمان باید برای جلوگیری از عفونت یا شکستگی عمیق‌تر انجام شود. دندانپزشکان ما روش‌هایی مانند روکش، عصب‌کشی یا کشیدن دندان را با توجه به شدت ترک خوردن دندان توصیه می‌کنند. متخصصین ما گاهی از مواد مخصوص پر کردن دندان برای ترمیم شکستگی دندان استفاده می‌کنند و با گذاشتن روکش از شدیدتر شدن شکستگی جلوگیری می‌کنند. جهت مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید از شماره‌های [sv slug=”number”] استفاده نمایید.
[sv slug=”alert1″]
انواع شکستگی دندان
دندان شکسته با توجه به نوع شکستگی درمان می‌شود:
- ترک‌های خطی: ترک‌های کوچکی روی مینای دندان ایجاد می‌شود و معمولاً نیازی به درمان ندارد.
- دندان ترک خورده: در این حالت سطح جویدن دندان تا ریشه ترک می‌خورد، اما دندان نصف نمی‌شود. اگر ترک به پالپ (مغز دندان) برسد، برای ترمیم دندان می‌توان از عصب‌کشی استفاده کرد.
- دندان نصف شده: دندان در صورت درمان نشدن ترک خوردگی نصف می‌شود. در این حالت کل دندان را نمی‌توان حفظ کرد، اما بخشی از دندان را می‌توان با عصب‌کشی نگه داشت.
- شکستگی کاسپ دندان: در این حالت بخشی از سطح جونده دندان لب‌پر می‌شود. شکستگی کاسپ معمولاً دردناک نیست و با روکش یا پر شدن ترمیم می‌شود.
- شکستگی عمودی ریشه: ترک خوردن نه از سطح جویدن که از ریشه دندان شروع می‌شود. این نوع شکستگی معمولاً با کشیدن دندان درمان می‌شود، اگر چه گاهی می‌توان دندان را با جراحی اندودنتیک حفظ کرد.
شدت شکستگی دندان
شکستگی‌های دندان با توجه به موقعیت و شدت آن تقسیم‌بندی می‌شود:
- کلاس 1: لب پر شدن یا شکستگی فقط محدود به لایه مینای دندان می‌شود.
- کلاس 2: شکستگی لایه عاج
- کلاس 3: شکستگی پالپ دندان
- کلاس 4: شکستگی ریشه دندان که غالباً عمودی است
علائم
دندان شکسته با علائمی چون درد هنگام جویدن یا روی هم گذاشتن دندان‌ها، حساسیت و درد به دمای بالا یا پایین همراه است، برای مثال بیمار هنگام آشامیدن نوشیدنی‌های سرد یا داغ دچار دندان درد می‌شود. دندان شکسته باعث دندان درد مداوم نمی‌شود و درد بیشتر حالت رفت و برگشتی دارد.
علل
ترک خوردن یا شکستگی دندان یک دلیل منحصر به فرد ندارد. شایع‌ترین علل ترک خوردن دندان عبارت است از:
- دندان قروچه یا روی هم فشار دادن دندان‌ها
- در اثر شیوه روی هم گذاشتن دندان‌ها فشار بیش از حدی به یک دندان وارد می‌شود. این فشار شدید باعث ترک خوردن دندان می‌شود.
- پوسیدگی دندان
- پرکردگی وسیع دندان
- عصب‌کشی کردن دندان
تشخیص
ترک خوردن دندان در بسیاری از موارد بیمار را ماه‌ها دچار علائم می‌کند، چون ترک‌خوردگی یکی از ناراحتی‌های دندانی است که تشخیص دادن آن بسیار مشکل است. دندانپزشک معاینه کاملی را انجام می‌دهد، سابقه پزشکی و پرونده بیمار را بررسی می‌کند، از دندان عکس می‌گیرد و از وسیله دستی فیبر نوری برای تعیین ترک خوردگی استفاده می‌کند. احتمال شکستگی هم‌زمان یا آتی دیگر دندان‌ها در بیماران با سابقه شکستگی دندان بیشتر است.
درمان
باندینگ
باندینگ کامپوزیتی روشی برای ترمیم دندان شکسته و لب‌پر شدن آن، ترک خوردن، پوسیدگی، تغییر رنگ و زردی، بدشکلی و بستن فاصله بین دندانی است. ماندگاری نتایج باندینگ کامپوزیتی بیش از ده سال است. باندینگ نیازی به بی‌حسی ندارد، مگر آن که به منظور ترمیم پوسیدگی انجام شود.
دندانپزشکان ما سطح دندان را با زدن مایع اسیدی مخصوص آماده و ناهموار می‌کنند. خمیر مخصوص روی دندان زده می‌شود، شکل داده و تراش داده می‌شود و صاف می‌شود. سپس کامپوزیت با تابش نور ماوراء بنفش سخت می‌شود. دندانپزشک باندینگ را پس از خشک شدن شکل می‌دهد و آن را پولیش می‌کند تا با بقیه دندان‌ها همخوانی داشته باشد.
ونیر
ونیر نوعی روکش دندان است. متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی تهران از ونیر سرامیکی یا پرسلینی استفاده می‌کنند، چون نتایجی طبیعی و با زیبایی چشمگیر به دست می‌دهد.
ونیر برای ترمیم و زیباسازی دندان روی سطح جلویی آن چسبانده می‌شود. اگر به خوبی از ونیر مراقبت شود، بیش از سی سال روی دندان باقی می‌ماند و نیازی به ترمیم و تجدید منظم ندارد. با توجه به تمایل بیمار می‌توان ونیر را بر روی یک یا چند دندان انجام داد. این درمان زیبایی روشی فوق‌العاده برای اصلاح طرح لبخند بسیاری از بیماران و ترمیم دندان شکسته جلو است. اما ونیر دندان در صورت عادت به دندان قروچه توصیه نمی‌شود، چون دندان قروچه باعث ساییدگی ونیر می‌شود.
روکش
اگر شکستگی دندان شدید باشد یا بیمار هنگام جویدن یا نوشیدن دچار درد شود، دندان باید روکش شود. روکش یکی از پرکاربردترین درمان‌های ترمیمی است. روکش روی دندان گذاشته می‌شود تا از آن محافظت کند و دندانی زیبا و سفید را به نمایش بگذارد. روکش ترمیم مقاومی است که دندان را حفظ می‌کند. اگر دندان آسیب دیده روکش نشود، نمی‌تواند فشار جویدن را تحمل کند.
متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی تهران روکش را از سرامیک همرنگ دندان تهیه می‌کنند تا دندانی طبیعی و شبیه به بقیه دندان‌ها خلق کنند. روکش به طور سفارشی برای هر بیمار ساخته می‌شود تا طرح لبخندی یک‌دست و بدون نقص ایجاد شود.
عصب‌کشی
اگر شکستگی دندان تا مغز دندان پیشروی کرده باشد، دندان باید عصب‌کشی شود. دندان گاهی پس از عصب‌کشی، روکش می‌شود تا از آن در برابر بیشتر شدن ترک محافظت شود. پوسیدگی دندان و عصب دندان در درمان عصب‌کشی برداشته می‌شود. بسیاری از بیماران فکر می‌کنند عصب‌کشی عملی دردناک است و به همین دلیل از آن واهمه دارند. اما اگر عصب‌کشی به روش درست انجام شود، بیمار هیچ ناراحتی یا دردی را حتی مختصر حس نخواهد کرد.
اگر از دندان درد، حساسیت دندان یا ورم رنج می‌برید، به عصب‌کشی نیاز دارید. اگر برای درمان اقدام نکنید، عفونت دندان پخش می‌شود و به آبسه دندان، تحلیل استخوان و دیگر عارضه‌های جدی منجر می‌شود.
ایمپلنت دندان
اگر ترک دندان تا زیر خط لثه ادامه کرده باشد، دندان دیگر قابل ترمیم نیست و نمی‌توان آن را نگه داشت. دندان در این حالت باید کشیده شود. دندان کشیده شده را می‌توان با ایمپلنت (کاشت دندان) جایگزین کرد. ایمپلنت دندان جایگزین دندان غائب می‌شود و مانند ریشه جدید دندان عمل می‌کند. ایمپلنت محکم در استخوان فک قرار داده می‌شود و به آن جوش می‌خورد. اگر بیمار به خوبی از ایمپلنت مراقبت کند، دندان کاشته شده تا پایان عمر در دهان باقی می‌ماند. اگر استخوان کافی برای کاشت دندان وجود نداشته باشد، متخصصین ما پیوند استخوان را قبل از ایمپلنت انجام می‌دهند.
