ایمپلنت یک پیچ فلزی است که در استخوان فک قرار داده می‌شود. پس از قرارگیری در استخوان، ایمپلنت جهت پشتیبانی از روکش یا بریج دندان و یا به منظور تثبیت ابزار متحرک دندانی استفاده می‌شود. ایمپلنت‌های دندانی که توسط بیشتر دندان‌پزشک‌ها استفاده می‌شوند مشابه ریشه دندان هستند که برای جایگزینی ریشه دندان طبیعی در قسمت‌هایی که دندان وجود ندارد استفاده می‌شوند. ایمپلنت‌های دندانی گزینه درمانی مناسب برای افرادی هستند که برخی یا تمامی دندان‌های خود را از دست داده‌اند. افتادن دندان‌ها، باعث تحلیل مداوم استخوان فک می‌شود و درنتیجه ظاهر شخص سالخورده‌تر از حد عادی به نظر می‌رسـد. تحلیل اسـتخوان فـک قرار دادن دندان مصنوعی را دشوار می‌سازد. استفاده از ایمپلنت می‌تواند روند تحلیل استخوان را به تعویق انداخته و یا متوقف کند. ایمپلنت دندانی دارای عملکرد و ظاهر مشابه دندان طبیعی است و باعث بهبود گفتار و جویدن مواد غذایی می‌شود و دارای مزایای بیشتری نسبت به دندان مصنوعی می‌باشد.
اتصال دندان به ایمپلنت یک چالش بیومکانیکی محسوب می‌شود، چرا که ایمپلنت در استخوان محکم می‌شود و دندان توسط رباط پریودنتال به استخوان متصل می‌باشد. جهت رفع این مساله، انواع کانـکشن یا اتصال‌دهنده ایمپلـنت مانند کانکشـن سـخت و غیر سخت موجود می‌باشند.
کانکشن یا اتصال‌دهنده ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان دارای مزایای بسیاری است. البته در سال‌های اخیر بروز التهاب خفیف یا شدید لثه اطراف ایمپلنت باعث کاهش میزان استفاده از ایمپلنت شده است.
دلایل مختلفی که بر ایجاد عارضه‌های مختلف دندان تأثیر می‌گذارند شامل اکلوژن (هم‌ترازی دندان‌های بالا و پایین)، تغییرات واکنش ایمنی، حساسیت به فلز، بیماری‌های سیستمیک، وجود میکروب‌ها، رژیم غذایی، بهداشت دهان و دندان، پرتودرمانی و مصرف برخی از داروها می‌باشند. تخریب ناشی از التهاب خفیف یا شدید لثه اطراف ایمپلنت مشابه تخریب ناشی از بیماری‌های لثه در دندان‌های طبیعی است.
در دهه‌های گذشته تحقیقات بسیاری در ارتباط با بیماری‌های لثه انجام شده است و نحوه جلوگیری و درمان این بیماری‌ها توسط متخصص درمان بیماری‌های لثه انجام می‌شود. دندان‌پزشک‌ها پس از سال‌ها کسب تجربه در ارتباط با استفاده از ایمپلنت‌های دندانی بر این عقیده هستند که دندان‌های طبیعی در مقایسه با ایمپلنت از هر لحاظ برتری دارند و بایستی به بهترین شکل ممکن از دندان‌های طبیعی محافظت شود.
دندان‌پزشکی ترمیمی و پروتزهای ثابت و متحرک با توجه به ماندگاری بالای درمانی، در بسیاری از موارد به عنوان اولین گزینه درمانی استفاده می‌شوند.
در چه مواردی از کانکشن ایمپلنت استفاده می‌شود؟
کانکشن یا اتصال دندان طبیعی به ایمپلنت بایستی با توجه به موارد زیر انجام شود:
- هزینه درمان. هزینه استفاده از ایمپلنت زیاد می‌باشد. از جمله مواردی که در هزینه ایمپلنت دندان مؤثر هستند پیوند استخوان، اباتمنت و روکش دندان و پیچ ایمپلنت می‌باشد. معمولاً استفاده از این گزینه درمانی به علت هزینه زیاد برای بیمار دشوار می‌باشد. به همین علت برخی از بیمارها از ایمپلنت‌های کمتری استفاده می‌کنند ولی در این صورت ایمپلنت بایستی به دندان طبیعی متصل شود.
- کمبود یا کیفیت پایین استخوان. پیوند استخوان در دندان‌پزشکی دارای کاربرد زیادی می‌باشد. ولی بسیاری از دندان‌پزشک‌های عمومی از این روش استفاده نمی‌کنند. ولی هر ساله میزان استفاده از ایمپلنت دندانی بوسیله دندان‌پزشک‌های عمومی افزایش پیدا می‌کند. پیوند استخوان جهت رشد مجدد استخوان به زمان نیاز دارد و هزینه استفاده از این روش درمانی برای بیمار زیاد می‌باشد. در حالی که اتصال دندان طبیعی به ایمپلنت باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.
- نیاز به پشتیبانی پروتز ثابت. در برخی از مواقع بدون پیوند استخوان، میزان استخوان کافی برای ایمپلنت وجود ندارد. در این صورت از اتصال دندان طبیعی باقیمانده به ایمپلنت استفاده می‌شود.
- در صورت وجود دندان‌های سالمی که لق باشند و همچنین در صورت بروز تصادفات نیز از اتصال ایمپلنت به دندان استفاده می‌شود.
استفاده از کانکشن جهت اتصال دندان به ایمپلنت
در ارتباط با اتصال دندان به ایمپلنت نکات زیر بایستی مورد توجه قرار بگیرند :
- استفاده از دندان‌های سالم جهت اتصال ایمپلنت. دندان مورد نظر جهت اتصال ایمپلنت بایستی محکم در استخوان جای گرفته باشد و دارای ساختار دندانی کافی جهت نگهداری از روکش اباتمنت باشد.
- استفاده از روکش فلزی با پوشش سرامیک. دندان‌پزشک‌ها توصیه می‌کنند که افراد جهت اطمینان از نتیجه ترمیم دندان از روکش زیرکونیا استفاده نکنند. بسیاری از روکش‌های زیرکونیا دارای استحکام کافی و خواص فیزیکی و مکانیکی مناسبی نیستند. بیشتر دندان‌پزشک‌ها از تفاوت‌های بین انواع روکش‌های زیرکونیا آگاه نیستند.
- روکش اباتمنت بایستی دارای ثبات بالایی باشد. در صورتی که ایمپلنت بر سطح اکلوزال عمود باشد، به استفاده از اباتمنت‌های جداگانه برای ایمپلنت نیازی نمی‌باشد. پیچ به تنهایی برای اتصال روکش به ایمپلنت قابل استفاده است. در صورتی که انجام این کار امکان‌پذیر نباشد، اباتمنت بایستی موازی با سطح تراش دندان باشد. در صورتی که روکش اباتمنت شل شده باشد، دندان سریعاً وارد استخوان می‌شود.
- استفاده از سمنت رزین. استفاده از سمنت رزین مانند 3M RelyX Unicem ،Kerr Macem Elite Chroma، Ivoclar Vivadent Multilink Automix و Kuraray Panavia باعث افزایش استحکام می‌شوند.
- عدم استفاده از سمنت موقت. اتصال بین ایمپلنت و دندان بایستی محکم باشد، در غیر این صورت امکان شکستن دندان وجود دارد.
- تنظیم وضعیت قرارگیری دندان‌ها با استفاده از ایمپلنت. قرارگیری دندان‌ها در وضعیت نادرست می‌تواند باعث شکستن اتصال سمنت شود.
اهمیت کانکشن ایمپلنت دندانی
نکات مهمی که در ارتباط با کانکشن یا اتصال‌دهنده ایمپلنت دندان بایستی در نظر گرفته شوند شامل موارد زیر می‌باشند:
- فاصله بین دندان‌های طبیعی و ایمپلنت افزایش پیدا می‌کند و حرکت چرخشی ایمپلنت با نیروهای عمودی و افقی کاهش پیدا می‌کند.
- قابیلت حرکتی دندان‌های طبیعی بایستی کم باشد.
- چنانچه از دو یا تعداد بیشتری ایمپلنت استفاده شود، بر ایمپلنت نزدیک به پونتیک استرس فشاری وارد می‌شود. در این حالت بر ایمپلنتی که از پونتیک فاصله داشته باشد استرس خمشی وارد می‌شود.
- دندان‌های آسیا به عنوان تکیه‌گاه قدرت مقاومت بیشتری در برابر حرکت‌های افقی چرخشی دارند.
- در صورتی که کانکشن یا اتصال‌دهنده‌ها در یک نقطه در ناحیه دندان‌های طبیعی متمرکز شوند، امکان فرورفتگی دندان‌های جهت مخالف در اثر نیروهای محوری وجود دارد.
- حذف نیروهای اکلوزال در جهت جانبی یا دیسکلوژن خلفی باعث کاهش تأثیر نیروهای جانبی می‌شود.
- اتصال‌دهنده‌های ایمپلنت حرکت جانبی دندان‌های طبیعی را با نیروهای جانبی امکان‌پذیر می‌سازند.
- توزیع فشار در ایمپلنت با ساختار ایمپلنت یا دندان‌های طبیعی و استحکام پروتز مرتبط می‌باشد.
- پروتزهای سخت نیروها را بین اباتمنت‌ها به طور متوسط توزیع می‌کنند. پروتزهای غیر سخت نیروها را در نزدیک‌ترین اباتمنت متمرکز می‌کنند.
- در حالتی که در فک فوقانی بیشترین تعداد ایمپلنت قرار دارد، پونتیک کوتاه در فک تحتانی قابل استفاده است.
